Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Lambrusco(-de-roucas)
Vitis rupestris
Vitaceae
Nom en français : Vigne des rochers.
Descripcioun :La lambrusco-de-roucas èi la mai pichoto di vigno fèro que trachisson au nostre. Li fueio, souvènt jaunasso, alor que li cambo e pecou soun roujo, an di tres partido, mai gaire separado. Au contro de Vitis riparia, lou sinus èi gaire founs, o pèr lou mens pas "carra". Se n'en destrìo peréu qu'a ges de péu e nimai souto li fueio sus li costo. Fai de vediho courteto.
Usanço :Li fueio soun vertuouso pèr la circulacioun dóu sang (cambo lourdo e moureno), soun peréu astringènto e diuretico.
Port : Liano
Taio : 1 à 2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vitis
Famiho : Vitaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 8
Ø (o loungour) flour : 5 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Ermas
- Roucaio
- Ribiero
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Americo-Nord
Ref. sc. : Vitis rupestris Scheele, 1848